ชาวนา ชาวไร่ ชาวสวน ในหลายประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศด้อยพัฒนาหรือกำลังพัฒนา มีปัญหาคล้ายๆกัน คือ ราคาผลผลิตทางการเกษตรไม่ดี
ปัญหาใหญ่เกิดจากโดนตัวกลางบีบราคา หรือเป็นผู้กำหนดราคา เจ้าของผลผลิตไม่มีทางเลือก กำไรน้อย หรือขาดทุน ก็ต้องยอมขายให้พ่อค้าคนกลาง
แต่วันนี้มีสตาร์ทอัพในหลายประเทศมองเห็น Pain Point ของเกษตรกร เห็นเป็นโอกาสธุรกิจที่จะเติบโตได้มากในอนาคต และใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยทำหน้าที่ตัวกลางแทนตัวกลางแบบดั้งเดิม
สตาร์ทอัพตัดพ่อค้าคนกลางสินค้าเกษตรที่โดดเด่นที่สุดในโลกอยู่ในประเทศจีน คือ Meicai หรือ เหมยไช่ แปลเป็นไทยได้ว่า ผักสวย วันนี้บริษัทมีมูลค่ามากกว่า 7,000 ล้านดอลลาร์ ลูกค้าของ เหมยไช่ เป็นธุรกิจภัตตาคารขนาดเล็กและกลาง ใครอยากได้ผักอะไร มีส่งให้แบบสดใหม่ทุกวัน สั่งกันผ่านแอปไม่ต้องพึ่งพาพ่อค้าคนกลางแบบเก่า
ประเทศในทวีปอาฟริกาอย่าง แทนซาเนีย ก็มีสตาร์ทอัพตัดพ่อค้าคนกลางการเกษตร NINAYO หรือ นีนาโย วันนี้มีชาวไร่กาแฟมากกว่า 25,000 รายเป็นสมาชิก ระบบเก่า กาแฟต้องผ่านคนกลางหลายทอดมีการทำกำไรกันหลายต่อ แต่วันนี้สตาร์ทอัพ แทนซาเนีย รับซื้อกาแฟจากชาวไร่ที่เป็นสมาชิกในราคาเท่าไร แล้วบวกราคาขายเพิ่มขึ้นเพียง 15% กับผู้ซื้อปลายทาง สรุปแล้วชาวไร่ขายได้ราคามากขึ้น ผู้ซื้อได้ซื้อในราคาถูกลง วินวินทั้งสองฝ่าย มีแต่คนกลางแบบเก่าที่เป็นผู้สูญเสีย
สตาร์ทอัพตัดตัวกลางเกษตรในประเทศอื่นๆที่กำลังทำงานในลักษณะใกล้เคียงกัน เช่น
Eden Farm, Limakilo, Eragano, TaniGroup อินโดนีเซีย
Ninjacart, Crofarm, KrishiHub, Mandi Trade อินเดีย
Davao City ฟิลิปปินส์
Agro-Market Day ยูกันดา
ประเทศไทยก็มีข่าวว่าสตาร์ทอัพบางแห่งพยายามทำแอปตัดพ่อค้าคนกลางสินค้าเกษตรอยู่เหมือนกัน แต่ดูเหมือนจะไม่คึกคักและยังไม่มีอะไรเป็นรูปธรรม
พรรคอนาคตใหม่ ตอนช่วงหาเสียงเป็นผู้แทนราษฎร มีนโยบายจะตัดวงจรพ่อค้าคนกลางกดขี่ชาวนา แต่วันนี้เป็นฝ่ายค้านและยังไม่รู้ว่าจะถูกยุบพรรคหรือไม่
พ่อค้าคนกลางตลาดข้าวไทยคงไม่ถูกตัดทิ้งง่ายๆแน่
แต่ถ้าเป็นตลาดผักผลไม้ไทยที่กำลังย่ำแย่ และยังไม่มีพ่อค้นคนกลางเส้นใหญ่แข็งแกร่งที่ผูกขาดตลาดเอาไว้ อาจมีโอกาสให้สตาร์ทอัพไทยเข้ามาช่วยเหลือชาวสวนบ้าง
วันนี้ชาว สวนผัก สวนผลไม้ จำนวนมากกำลังไร้อนาคต ผักผลไม้ที่คนไทยบริโภคอยู่วันนี้ ประมาณครึ่งหนึ่งเป็นสินค้าจากประเทศจีน เดินทางมาไกลนับพันกิโลเมตรถึงตลาดไท ผักผลไม้ยังสด น่ากิน และราคาถูกกว่าผักผลไม้ที่ปลูกในประเทศไทย ถ้าแนวโน้มยังเป็นอย่างนี้ต่อไป ผักผลไม้ที่เคยปลูกในไทยหลายชนิดคงต้องเลิกปลูกกัน
ถ้าสตาร์ทอัพลองเข้าไปศึกษาและหาทางตัดตัวกลางผักผลไม้ที่ปลูกในประเทศไทยออกไป อาจช่วยทำให้ชาวสวนไทยมีโอกาสอยู่รอดมากขึ้น…