ผู้โดยสารซับเวย์ หรือรถไฟฟ้าใต้ดินจีน กำลังถูกตรวจเช็คแบบรายตัว ใช้ระบบไฮเทคตรวจจับใบหน้าระบุตัวตนผู้โดยสารทุกคน
เทคโนโลยีใหม่ทำให้สามารถตรวจเช็คผู้โดยสารวันละหลายล้านคนที่เดินทางด้วยซับเวย์
เมืองใหญ่อย่าง ปักกิ่ง หรือ เซียงไฮ้ แต่ละวันมีคนใช้บริการรถไฟฟ้าใต้ดินมากกว่า 10 ล้านคน หรือ เมืองเล็กรองลงมา เช่น กวางโจว เซินเจิ้น เฉิงตู นานจิง หวู่ฮั่น แต่ละวันก็มีคนเดินทางด้วยซับเวย์หลายล้านคน แต่ระบบตรวจจับใบหน้ายังสามารถทำงานได้ รัฐบาลมีข้อมูลมหาศาลของประชาชนอยู่ในมือ
Facial Recognition หรือ ระบบจดจำใบหน้าคนที่ใช้ AI ระบุตัวตนจากกล้องที่เห็นหน้า มีการใช้ในธุรกิจและระบบรักษาความปลอดภัยในประเทศจีนมาหลายปีแล้ว วันนี้กำลังเริ่มนำมาใช้อย่างจริงจังเพื่อตรวจเช็คผู้ที่ต้องการโดยสารด้วยรถไฟใต้ดิน เป็นระบบที่ไม่ต่างจากการตรวจเช็คตามสนามบิน
คนโดยสารเครื่องบินมีจำนวนไม่มาก แต่คนโดยสารรถไฟใต้ดินแต่ละวันมีนับล้านคน ถ้าไม่มีเทคโนโลยีดีๆคงเป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ แต่วันนี้ AI กลายเป็นเทคโนโลยีที่เรียนรู้ได้ไม่ยาก มีต้นทุนค่าใช้จ่ายต่ำ
ภาครัฐของจีนมองว่าระบบนี้สามารถสร้างความสงบสุขปลอดภัยให้กับประชาชนจีน ใครจะเอาอะไรแปลกปลอมขึ้นรถไฟฟ้าใต้ดินสามารถตรวจจับได้ และเป็นการสร้างความเกรงกลัวให้กับผู้ที่ประสงค์ร้ายต่อชุมชน
ตำรวจจีนบอกว่าระบบรักษาความปลอดภัยนี้ช่วยป้องกันการก่อการร้าย และสิ่งแปลกปลอมบางอย่างที่อาจถูกนำขึ้นรถไฟฟ้าใต้ดิน มันอาจเป็นสาเหตุของอุบัติเหตุ
ระบบจดจำใบหน้ารู้ว่าคนที่ขึ้นซับเวย์ในจีนแต่ละคนเป็นใคร มีการเชื่อมโยงกับฐานข้อมูลผู้กระทำความผิดหรือคนที่ตำรวจต้องการตัว หากพบเจอก็เข้าจับกุมได้ทันที ซึ่งเป็นสิ่งที่พบเห็นเป็นประจำอยู่เสมอ
ประชาชนส่วนใหญ่ในประเทศจีน คุ้นเคยกับระบบที่ถูกตรวจสอบแบบนี้ดีอยู่แล้ว ไม่ค่อยมีใครสนใจเรื่องละเมิดความเป็นส่วนตัว ต่างจากคนในประเทศฝั่งตะวันตกอย่างยุโรปหรืออเมริกา
คนจีนไม่ค่อยแคร์เรื่องความเป็นส่วนตัว แต่บ่นเรื่องเสียเวลาตรวจเช็คอยู่บ้าง ในช่วงเวลาเร่งด่วนอาจต้องใช้เวลารอค่อนข้างนาน แต่ในอนาคตจะมีเทคโนโลยีที่ตรวจจับได้รวดเร็วยิ่งขึ้น
ข้อมูลที่มีการเก็บรวบรวมมากมายแบบนี้ ยิ่งทำให้เทคโนโลยี AI ของจีนก้าวหน้าขึ้นไปอีก มันมีโอกาสเรียนรู้จากข้อมูลจำนวนมาก ยิ่งทำให้มันเก่งขึ้น
รัฐบาลปักกิ่งยังเรียกตัวเองว่าเป็นคอมมิวนิสต์ แต่ดูไม่ต่างจากนายทุนและเผด็จการ มีเทคโนโลยีล้ำยุคที่บอกประชาชนว่าเป็นการสร้างความปลอดภัยให้ประชาชน แต่ประชาชนที่รักเสรีภาพมองว่า มันเป็นการคุกคามประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้เห็นต่างที่ต้องการต่อต้าน
วันนี้จีนยังโชคดีที่มีผู้นำมือสะอาดที่เห็นประโยชน์ของประชาชนส่วนใหญ่ แต่ในอนาคตหากอำนาจเปลี่ยนมือ ไม่รู้ว่าจะเป็นอย่างไร?
แต่ไม่ว่ารัฐบาลจะอยู่ในมือใคร พี่ใหญ่จีนรู้ว่า คุณคือใคร และกำลังทำอะไรอยู่?!