Community Group Buying หมายถึงการรวมตัวกันของชุมชนในท้องถิ่นเดียวกัน เป็นการรวบรวมคำสั่งซื้อจากสมาชิกหลายๆคน เพื่อสั่งซื้อสินค้าจากซัพพลายเออร์ครั้งละมากๆ ทำให้ทุกคนได้สินค้าราคาถูก
Community Group Buying Platform กำลังกลายเป็นกระแสใหม่ของอีคอมเมิร์ซในประเทศจีน บริษัทยักษ์ใหญ่เทคโนโลยีจีนทุกแห่งโดดเข้ามาในตลาดนี้
มันเป็นการแตกแขนงของการค้าขายออนไลน์ ที่สามารถแก้ปัญหา Pain Point หรือจุดเจ็บปวดตามภาษาของสตาร์ทอัพ
หลักการทำงาน คือ
-หัวหน้ากลุ่มรวบรวมสมาชิกในชุมชน ยกตัวอย่างเช่นมีสมาชิกในกลุ่ม 200 คน สามารถติดต่อกันในกลุ่มผ่าน WeChat
-สมาชิกสามารถสั่ง ผัก ผลไม้ เนื้อหมู กระดาษชำระ หรือของชำสารพัดอย่าง ได้จากหัวหน้ากลุ่ม
-หัวหน้ากลุ่มนำคำสั่งซื้อจากสมาชิกหลายราย มารวมเป็นคำสั่งซื้อเดียวส่งไปยังผู้ให้บริการ Community Group Buying Platform อาจสั่งจากแพลตฟอร์มเดียวกันทั้งหมด หรือแยกสั่งจากหลายบริษัทก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าเงื่อนไขของแพลตฟอร์มไหนดีกว่า
-สินค้าที่สั่งไปทั้งหมดจะนำมาส่งให้กับหัวหน้ากลุ่มของชุมชน โดยปกติแล้วจะส่งให้ในวันรุ่งขึ้น
-หัวหน้ากลุ่มแจ้งให้สมาชิกมารับสินค้าที่จุดรับซึ่งอยู่ใกล้บ้าน ในกรณีของสมาชิกที่ซื้อสินค้ามากตามจำนวนที่กำหนด อาจมีบริการนำไปส่งให้ที่บ้าน
ผู้ที่ได้รับประโยชน์ คือ
-ซัพพลายเออร์มีปัญหาเรื่องสต๊อคน้อยลง มีคำสั่งซื้อจำนวนมากที่แน่นอนทุกวัน การขนส่งแต่ละเที่ยวมีความคุ้มค่า
-ผู้บริโภคในชุมชน ไม่ว่าจะเป็นชุมชนเล็ก หรืออยู่ห่างไกลจากเมืองใหญ่ จะมีโอกาสได้รับสินค้าที่มีความสดใหม่ทุกวัน และราคาถูกกว่าไปซื้อตามตลาด ร้านขายของชำ หรือซุปเปอร์มาร์เก็ต เมื่อเปรียบเทียบกับที่เคยซื้อแบบเก่า หลายรายการมีราคาถูกลงมากกว่าครึ่ง
-หัวหน้ากลุ่มของชุมชน ได้ค่าคอมมิสชันในฐานะตัวกลางประมาณ 10% ร้านขายของชำจำนวนมากได้ผันตัวเองเป็นหัวหน้ากลุ่มและเปลี่ยนร้านของตัวเองเป็นจุดรับสินค้า มีหัวหน้ากลุ่มหลายชุมชนทำงานแบบพาร์ทไทม์ เป็นอาชีพเสริม ใช้บ้านของตัวเองเป็นจุดรับจ่ายสินค้าที่สั่งซื้อ
ผู้ที่จะโดนดีสรัปจากโมเดลธุรกิจนี้ คือ
-พ่อค้าคนกลาง ผัก ผลไม้ เนื้อสัตว์ ในหลายชุมชนในประเทศจีนเริ่มได้รับผลกระทบอย่างชัดเจน
-ร้านขายของชำ ตลาด และซุปเปอร์มาร์เก็ต ในท้องถิ่น
โมเดลธุรกิจนี้เริ่มต้นในช่วงปี 2016 เป็นชุมชนที่สร้างขึ้นใน WeChat แต่ยังไม่ได้รับความนิยมมากนัก จนกระทั่งช่วงต้นปี 2020 ที่คนจำนวนมากต้องล็อคดาวน์อยู่กับบ้าน ทำให้ธุรกิจนี้โตแบบก้าวกระโดด
ในการสำรวจผู้บริโภคจีนเดือนสิงหาคม 2020 มีผู้ตอบแบบสอบถาม 46% บอกว่า เคยใช้บริการของ Community Group Buying
ตลาดสินค้าในหมวดของชำในประเทศจีนแต่ละปีมีประมาณ 1.8 ล้านล้านดอลลาร์ และมีแนวโน้มว่า Community Group Buying Platform จะเข้ามาแย่งส่วนแบ่งตลาดสินค้าชำเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
บริษัทเทคโนโลยีจีนที่โดดเข้ามาในตลาดนี้ และสร้างแพลตฟอร์มออกให้บริการแล้ว เช่น
-Alibaba มี Taobao Maicai ลงทุนในธุรกิจนี้แล้ว 196 ล้านดอลลาร์ใน Nice Tuan เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2020
–JD.Com ของค่าย Tencent ลงทุน 700 ล้านดอลลาร์กับแพลตฟอร์ม Xingsheng Youxuan
-Pinduoduo ซึ่งเน้นอีคอมเมิร์ซตลาดล่างในประเทศจีน เมื่อเดือนสิงหาคม 2020 มี Duo Duo Maicai และกำลังจริงจังมากเป็นพิเศษในตลาดนี้
-Meituan จะขยายธุรกิจนี้ไป 1,000 เมืองภายในปี 2021 แพลตฟอร์มชื่อว่า Meituan Select มีการอัดฉีดเงินจำนวนมากเข้าไปให้ธุรกิจนี้จนทำให้ช่วงนี้มีตัวเลขบริษัทขาดทุน แต่เป็นการหวังผลในระยะยาว
-Didi ที่ทำธุรกิจเรียกรถออกแพลตฟอร์ม Chengxin Youxuan เริ่มธุรกิจนี้ตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2020 มีคำสั่งซื้อในแต่ละวันมากกว่า 550,000 ครั้ง
การแข่งขันที่รุนแรงมากในตลาด Community Group Buying Platform ของจีน ทำให้รัฐบาลจีนเข้ามาตรวจสอบอย่างจริงจัง ป้องกันไม่ให้มีการดำเนินธุรกิจแบบไร้เหตุผล และสร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชน
ข้อห้ามที่กำหนดโดยรัฐบาลจีน เช่น ห้ามกดราคาเกษตรกร ห้ามทุ่มตลาด ห้ามฮั้วราคา ห้ามผูกขาด ห้ามทำลายระบบตลาดที่แข่งขันกันอย่างยุติธรรม ห้ามใช้ประโยชน์ของข้อมูลที่ได้มาแบบไม่ถูกต้อง ห้ามขายสินค้าปลอมคุณภาพต่ำ ฯลฯ
วันนี้ Community Group Buying Platform กำลังอยู่ในช่วงขาขึ้นซึ่งเป็นโมเดลธุรกิจที่สามารถทำเงินมหาศาลให้กับบริษัทเทคและสตาร์ทอัพต่างๆในประเทศจีน
แม้ว่ามีการแข่งขันรุนแรง แต่เป็นธุรกิจที่พิสูจน์อย่างชัดเจนว่าจะประสบความสำเร็จในประเทศจีน
อีกไม่นาน น่าจะเห็นโมเดลธุรกิจนี้กระจายไปสู่ประเทศต่างๆมากขึ้น….
https://www.statista.com/statistics/1196194/china-usage-of-community-group-buying/
https://www.reuters.com/article/us-china-group-buying-idUSKBN2AV0IL
https://technode.com/2021/01/27/friendly-neighbors-are-key-to-chinas-group-buying-craze/